Ukrajinsko-český slovník neologizmů

Předkládaný materiál doplňuje dvoudílný Ukrajinsko-český slovník^[1] těmi složkami slovní zásoby, v nichž se zřetelně odrážejí dynamické změny posledních desetiletí. V těchto letech, kdy ukrajinská společnost prochází zásadními společenskými proměnami, vystupuje naléhavě do popředí potřeba pojmenovat jevy související s novým uspořádáním společnosti, se vznikem nových vědních oborů, přeměnou národního hospodářství, veřejné správy apod. Podobně jako v češtině se objevují nová slova ve sféře odborné i poloprofesionální – v oblasti počítačové techniky, elektroniky, reklamy, sportu aj., často jako přejímky z cizích jazyků, anglicizmy, evropeizmy. Současně se do úzu dostávají dříve ve slovnících tabuizovaná slova z nejrůznějších slangů (mládežnického, městského, kriminálního apod.). Neologický materiál zahrnuje i slova a slovní spojení, která nejsou v dřívějších slovnících zachycena (často rovněž z důvodů tabuizace), jako je např. slovní zásoba týkající se národní etikety (pozdravy, oslovení aj.), religiozity, společenských jevů předtotalitního období. Proto se slovník neologizmů, navazující na již zpracovanou základní slovní zásobu daného jazyka, nutně jeví jako značně nesourodý.

Některé ze zachycených jevů zůstávají v úzu pouze krátce jako příležitostné výpůjčky či příležitostná pojmenování (srov. např. безкучмізм, ‑уm publ. politický směr, zastávající nutnost odstoupení prezidenta Kučmy, ваучеризаці|я, ‑ї ž kuponová privatizace, гайдарономік|а, ‑и ž polit. slang. ekonomika období Gajdarovy vlády, Гонгадзегейт, ‑у m „Gongadzegate“ – skandál kolem objednané vraždy novináře Gongadze, кучмовоз, ‑а m expr. nákupní taška na kolečkách; dvoukolý nákupní vozík aj.), jiné se integrují do ukrajinské slovní zásoby a adaptují se zpravidla i pravopisně a morfologicky. Nestabilní část neologických jevů je často obtížné jednoznačně významově interpretovat, problematické bývá také určení jejich morfologické charakteristiky a stylové platnosti, stejně jako hledání ekvivalentu.

Do našeho materiálu jsou zařazena excerpovaná slova a slovní spojení, která nebyla zachycena v dvoudílném Ukrajinsko-českém slovníku. Podání tohoto materiálu se v zásadě shoduje se zpracováním heslových slov v Ukrajinsko-českém slovníku; pro lepší orientaci uživatele jsme upustili od hnízdového zpracování: každé heslové slovo je zpracováno samostatně na svém abecedním místě (s výjimkou přechýlených ženských substantiv).

Tam, kde náš materiál přináší neosémantizmy – nové významy k heslovému slovu, zpracovanému již v Ukrajinsko-českém slovníku – stojí tento nový význam (nebo nové slovní spojení s novým významem) za heslovým slovem bez příslušného gramatického aparátu po dvojtečce, např. аварійний: а. тормоз záchranná brzda; аварійний пас bezpečnostní pás, агент: chem. (ацидофільний, окисний činidlo s, біда: зона екологічної біди oblast ekologické katastrofy, відділення: в. інтенсивної терапії jednotka ž intenzivní péče, двір: монетний д. mincovna ž, килимок: к. для миші podložka ž pod myš; (туристичний) karimatka ž, мавпа: přen. inf. zavináč m (v. též собака, вухо ), посвідка: п. про смерть úmrtní list m; відрядна п. cestovní příkaz m, реагування: voj. бригада швидкого р. jednotka rychlého nasazení, спринт: sport. ковзанярський с. rychlobruslení s, струна: косильна с. strunová sekačka…

V případech, kdy uvádíme pojmenování ukrajinského jevu, převzatého spolu se zpravidla širším výkladem z ukrajinské (nebo i překladové) krásné literatury, stojí na místě ekvivalentu příslušný stručný výklad, např. манкурт (podle románu Čingize Ajtmatova), маркпроклятівство (podle díla Oleksy Storoženka „Марко Проклятий“), монструація (vytváření monster) apod.

Do našeho materiálu jsme zařadili také některé autorské okazionalizmy, které nově dokládají životnost příslušných slovotvorných modelů:ангелорізк|а, ‑и ž autorský okazionalizmus (á la птахорізка) “jateční stroj na anděly”, грибнесенький| bás. (дощ) hříbečkový (autorský okazionalizmus Liny Kostenkové), гутенберж|ити, ‑у, ‑ать ned. (свої поезії) přepisovat autorský okazionalizmus, пташно bás. plno ptactva autorský okazionalizmus Liny Kostenkové aj.

Nevyhýbali jsme se ani uvedení „kontaminovaných“[2] slov, častých zvl. v publicistice, jako демокрад, ‑а m expr. hanl. „zlodějský demokrat“, демократор, ‑а m hovor. iron. (про поліцейський кийок) policejní obušek -*demokratizátor[3], парт‑лемент, ‑у m iron. „partlament” evokuje „partajní lamentace”, parlament aj.

Předkládaný slovníkový materiál svědčí o značném nárůstu počtu ženských substantiv – pojmenování žen především podle jejich profese, funkce, zájmové či sportovní činnosti, např. австралопітечка, ‑и ž ženský tvar k австралопітек australopiték, бандерш|а, ‑іž expr. šéfová zločinecké bandy; (у галузі проституції) bordelmamá, šéfová obchodu se ženami, барменш|а, ‑іž barmanka, біатлоністк|а, ‑и ž sport. biatlonistka, бізнесвумен neskl. ž podnikatelka, byznysmenka, бомжих|а, ‑и ž expr . bezdomovka, homelesačka, вимагачк|а, ‑и ž vymahačka, гангстерин|я, ‑іž gangsterka, літературознавиц|я, ‑і ž literární vědkyně, мисткин|я, ‑і ž umělkyně, скіфин|я, ‑і ž (про скіф’янку) *Skytka, skythská žena, членкин|я, ‑і ž (Ліґи українських жінок) členka apod. Zaznamenali jsme také vzrůstající tendenci k slovesnému vyjadřování: дачник|увати, -ую, -ують ned. bez předm. chalupařit, chatařit, рейтинг|увати, -ую, -у ють ned. кого, що (компанії, підприємства) provádět rating koho, čeho робітник|увати, -ую, -ують ned. bez předm. pracovat jako dělník роздержав|ити, ‑лю, ‑лять dok. ekon., práv. (підприємство) odstátnit; deetatizovat, лексикограф|увати, -ую, -ують ned. (частину картотеки) zpracovávat do slovníkové podoby…

Seznam zkratek, jež se běžně vyskytují v současném úzu, je uveden na konci slovníku. Ke zkratkám, užívaným v dvoudílném Ukrajinsko-českém slovníku, přibyly v předkládaném materiálu některé zkratky pro nové vědní obory či novou jazykovou situaci, jako např. počítač. (počítače), ekol. (ekologie), eltech. (elektrotechnika), etn. (etnografie), gen. (genetika), infor. (informatika), sociol.(sociologie), vet. (veterinářství), záp. (slovo užívané především v západních oblastech Ukrajiny nebo vzniklé v prostředí ukrajinské diaspory). Užívané zkratky nejsou přísně terminologickým zařazením, spíše široce vymezují obor, odvětví, v němž se dané slovo či slovní spojení vyskytuje.

Excerpce materiálu zamýšlená jako doplněk k Ukrajinsko-českému slovníku probíhala s větší či menší intenzitou od roku 1987, ve Slovanském ústavu pak od roku 1992 jako projekt pracovně nazvaný Ukrajinsko-český slovník nové doby. V rámci meziakademické a meziústavní spolupráce se na vzniku tohoto slovníkového materiálu podíleli také bohemisté Jazykovědného ústavu NAN O.O.Potebni v Kyjevě – tématem spolupráce bylo vytvoření komentované databáze ukrajinských a českých neologizmů; jejich část byla použita k připravenému novému doplněnému vydání dvoudílného Česko-ukrajinského slovníku, který má vyjít v Kyjevě.

Růžena Šišková, Nikolaj Savický

абажур, ‑а m expr. (протизаплідний засіб) antikoncepce ž

абонплат|а, ‑и ž (за користування телевізором) platba předem, zálohová platba, předplatné s

абортарі|й, ‑ю m (про клініку) potratnice ž

абсолютизаці|я, ‑ї ž (закономірностей) absolutizace

абстракціонізм, ‑у m nefigurativní/​abstraktní umění s, abstrakcionizmus

абсурд, ‑у m liter. absurdní tvorba ž zprav. dramatická; комедія а‑у absurdní komedie; театр а‑у absurdní divadlo

абсурдизм, ‑у m liter. (Хармса) absurdní divadlo s, absurdní tvorba ž 

абсурдист, ‑а m liter. autor absurdních dramat

абсурдовий liter. (п’єса) absurdní

авалюванн|я, ‑я s peněž. (векселів) aval m

авантюрин, ‑у m miner. aventurin, avanturin

аварійний: а. тормоз záchranná brzda; а. пас bezpečnostní pás

аварійно-рятувальний (група) záchranářský

авдіотек|а, ‑и ž audiotéka

авіабомб|а, ‑и ž: коректована а. řízená puma

авіавиробник, -а m výrobce letadel

авіазавод, ‑у m letecká továrna

авіалайнер, ‑а m velkokapacitní dopravní letoun

авіамоделізм, ‑у m letecké modelářství s

авіаносійний: а. крейсер letadlový křižník

авіапарк, ‑у m (компанії Аеросвіт, транспортних літаків) letecký park

авіапром, ‑у m (=авіаційна промисловість) letecký průmysl

авіасалон, ‑у m aerosalon

авіаудар, ‑у m letecký úder; нанести а. по кому, по чому letecky zaútočit na koho, na co

авіашоу neskl. s letecký den m, aeroshow ž

авіваж, ‑у m aviváž ž

авіважний (засіб) avivážní

авокадо neskl. s (спіле) avokádo skl.

австралопітечк|а, ‑и ž ženský tvar k австралопітек australopiték m

автаркі|я, ‑ї ž ekon. autarkie

автівк|а, ‑и ž hovor. auťák m, fáro s

автоаварі|я, ‑ї ž autonehoda, autohavárie

автобан, ‑а m dálnice

автовідповід|ач, ‑ача m záznamník u telefonu

автогол, ‑а m sport. (захисника, зафіксований) vlastní gól, vlastňák expr.; послати а. у власні ворота vstřelit gól do vlastní branky, dát n. vstřelit vlastní branku

автогонщик, ‑а m automobilový závodník

автогромадянк|а, ‑и ž hovor. povinné ručení (pro motorová vozidla)

автогромадянськ|ий: страхування а – ої відповідальності povinné ručení (pro motorová vozidla)

автодилер, ‑а m autodealer, prodejce aut

автозасмаг|а, ‑и ž крем‑а. samoopalovací krém

автоімунний med. (захворювання) autoimunitní

автокатастроф|а, ‑и ž automobilová nehoda /​havárie, autonehoda; сталася а. došlo k automobilové havárii

автокефалі|я, ‑ї ž círk . autokefalie

автокефальний (церква) autokefalní

автокосметичний (салон ) autokosmetický

автомагнітол|а, ‑и ž autorádio s

автомобіль‑карт, ‑а m sport. motokára ž

автомойк|а, ‑и ž myčka (aut), mycí linka (pro auta)

автоналивн|я, -і ž hovor. benzinová pumpa, čerpací stanice

авторитет: přen . (кримінальний) eso s 

автосемантичний jaz. (слово) autosémantický

автосервіс, ‑у m autoservis

автосигналізаці|я, ‑ї ž autoalarm m

автостоянк|а, ‑и ž parkoviště s 

автотюнінг, ‑у m autotuning, tuning auta

автоугонщик, ‑а m zloděj aut

автоцензур|а, ‑и ž autocenzura

автоцивілк|а, ‑и ž hovor. povinné ručení /​pojištění majitele automobilu

авточерпалк|а, ‑и ž benzínová pumpa, čerpací stanice

агент: chem . (ацидофільний, окисний) činidlo s 

агіографічний (література) hagiografický

агрегований ekon. (баланс) agregovaný

агрегуванн|я, ‑я s (даних) agregace ž

агреман, ‑у m agremá s, agrément s

агробізнес, ‑у m agrobyznys

агроекстремізм, ‑у m extrémizmus v zemědělství

агроосел|я, ‑і ž (для туристів) pension m na farmě, bydlení s v rámci venkovské turistiky

аґротуризм, ‑у m agroturistika ž

адаптаційний (процес) adaptační

адаптер: počítač. (для паралельного порту, звуковий, фантомного живлення) adaptér

адаптивний (зміни, процес, техніка) adaptivní, adaptační; (тип організм|у) adaptivní

адапт|увати, -ую, -ують dok. i ned. що (текст) adaptovat

адапт|уватися, -уюся, -уються dok. i ned. до чого i bez předm. (до зміни часу, до темпів інфляції, у гурті) adaptovat se, přizpůsobit se ~ přizpůsobovat se čemu

адвалерний ekon. (мито, частка) podle hodnoty, „ad valorem“

адміністраці|я, ‑ї ž (Клінтона) administrativa

адмінавторитет, ‑у m autorita z oblasti administrativy

адмінорган|и, ‑ів mn. správní orgány

адмінреформ|а, ‑и ž (реформа адміністрації) reforma státní správy

адмінспоруд|а, ‑и ž (=адміністративна споруда) správní budova

адмінштраф, – у, m pokuta ž ve správním řízení

адмітанц, ‑у m eltech. аdmitance ž

адреналінчик, ‑а m expr. *adrenalínek

адреса: počítač. (у пам’яті комп’ютера; електронічна) adresa

адрон, ‑а m fyz. hadron

адюльтер, ‑у m nevěra ž, cizoložství s

аеробік|а, ‑и ž aerobik m 

аеробус, ‑у m airbus

аерограф, ‑а m aerograf

аерографі|я, ‑ї ž aerografie

аероотит, ‑у m med. aerootitida ž, aerootitis ž

азіаці|я, ‑ї ž *poazijštění, přiblížení azijským poměrům

азовк|а, ‑и ž černomořský delfín m

айкідо neskl. s sport. aikido

айкідошник, ‑а m sport. sportovec provozující aikido

аквабайк, ‑а m sport. akvabike, aquabike

акваленд і аквапарк і аквацентр, ‑у m (з гейзирами та тобоганом) aquacentrum s, akvacentrum s

акне neskl. s med. (гострий, на обличчі) akné ž

акомод|увати, -ую, -ують dok. i ned. bez předm. (про око) akomodovat

акредитаці|я, ‑ї ž akreditace

акреці|я, ‑ї ž fyz. (газу на диск) akrece

акробатик|а, ‑и ž akrobatika; лижна а. sport. akrobatické lyžování

акт: а. громадянської непокори projev občanské neposlušnosti

активаційний chem. (маркер, характер дифузії) aktivační; počítač. (ключ, програма) aktivační; vodohosp . (водоочисне обладнання) aktivační

акультураці|я, ‑ї ž etn. (взаємна, суспільств) akulturace

акупунктур|а, ‑и ž akupunktura; v. též голкотерапія

акупунктурний (діагностика, зони, метод лікування) akupunkturní

акцептаці|я, ‑ї ž peněž. аkcept m, akceptace

акциз, ‑у m ekon. akcíz, nepřímá spotřební daň

акціонуванн|я, ‑я s ekon. (фірми) transformace na akciovou společnost

акціон|увати_I, -ую, -ують dok. i ned. (завод ) transformovat na akciovou společnost

акціон|увати_II, -ую, -ують dok. i ned. expr. (здійснювати груповий статевий акт) provádět gruppensex expr.

алгоритмізаці|я, ‑ї ž mat. algoritmizace

алгоритмічний mat. (проблема) algoritmický

алкаш, -а m expr. spiťar, ochlasta, notorik

алкоголіад|а, ‑и ž dobrodružství v alkoholickém opojení

алкопопс, ‑а m lehce alkoholický ovocný koktejl

алярм|увати, -ую, -ують dok. i ned. alarmovat ve smyslu „bít na poplach”

альофоне neskl. m „alofoni” občané Kanady, kteří doma nemluví žádým z oficiálních státních jazyků (angličtinou a francouzštinou)

альтерглобалізм, ‑у m alterglobalizmus

альтерглобаліст, ‑а m alterglobalista

альтернативний: alternativní (medicína); а‑а служба (невійськова) náhradní vojenská služba

альтернативник, ‑а m hovor. civilkář

амбасад|а, ‑и ž ambasáda, velvyslanectví s

амбасадор, ‑а m velvyslanec; přen . (української культури) též vyslanec

америкос, ‑а m expr. Američan, Amík expr.

амністер, ‑а m člen Amnesty International

аморальщик, ‑а m hovor. amorální člověk, člověk bez morálky, nemrava

ампельний (рослина) závěsný, v závěsném květináči

аналітичн|ість, ‑ості ž (методів) analytičnost

аналоговий mat., počítač. (машина, моделювання analogový

анаш|а, ‑і ž slang . marihuana, marjána; droga z konopí

ангелорізк|а, ‑и ž autorský okazionalizmus (á la птахорізка) “jateční stroj na anděly”

ангіограм|а, ‑и ž med. angiogram m

ангіографі|я, ‑ї ž med. (коронарна, церебральна) angiografie

андерайтер, ‑а m ekon., práv. underwriter, upisovatel

андерграунд, ‑у m underground

андерграудний (музиканти) undergroundový

аніме neskl. podst. a příd., film. anime

анінайменший (уявлення) ani nejmenší

анорексі|я, ‑ї ž med. anorexie

антенщик, ‑а m slang. exhibicionista

антивикрадальний (засіб) proti odcizení

антивібратор, ‑а m tech. tlumič chvění /​vibrace /​otřesů

антивірус, -у m infor. antivir, antivirus

антивірусний infor. (програмне забезпечення ) antivirový

антигельмінтний med. zprav. ve spoj. а. засіб n. препарат m (=протиглисний) antihelmintikum s

антиглобалізм, ‑у m odpor proti globalizaci

антиглобаліст, ‑а m odpůrce globalizace, antiglobalizátor

антиглобалістичний (рух) odpůrců globalizace, antiglobalizační

антиглобалізаці|я, ‑ї ž antiglobalizace

антиґлясер, ‑а m tech. (=протиобмерзач) nemrznoucí směs ž

антидепресант, ‑у m med. antidepresivní prostředek

антидискримінаційний (закон) antidiskriminační

антиекологічний (рекомендації) antiekologický, protiekologický

антиінтелектуальний (етос) antiintelektuální

антикомуністичний (гасла) antikomunistický

антикорупційний (указ) antikorupční, protikorupční антикризовий (законопроект) protikrizový

антикрил|о, ‑а s tech. spojler m, spoiler m

антикучмів|ець, ‑ця i антикучміст, ‑а m Kučmův odpůrce; člen hnutí „Ukrajina bez Kučmy”

антимонопольний (закон) protimonopolní

антинатівський (мітинг) zaměřený proti NATO

антипригарний (покриття посуду) silikonový, zabraňující připálení

антиракет|а, ‑и ž voj. antiraketa

антирекламний (кампанія) antireklamní, protireklamní

антиринковий (курс) protitržní

антиринков|ик, ‑ика m odpůrce tržního hospodářství

антисейсмічний (споруда) antiseizmický

антисканерний (сітка на банкнотах) antiskenerový

антиснідівський (препарат, проект) protiaidsový

антиталібський (рух) protitalibanský

антитерористичний (операція) protiteroristický, antiteroristický

античник, ‑а m hovor. znalec antické kultury

антрепризний (вистава) soukromého divadla

ануїтет, ‑у m peněž. anuita ž 

апаре|ль, ‑ля m tech . (вантажний, заїзний) rampa ž

апдейт, ‑у m počítač. update

апологетиз|увати, -ую, -ують кого, що чим obhajovat

апортиювальний (пакет ) aportovací

апріоризм, ‑у m filoz. apriorizmus; též přen.

аранжаці|я,-ї ž hud. aranžmá s

арифметизовний mat. *aritmetizovatelný

аркад|а, ‑и ž počítač. (про ігру) arkáda

аркодужний (міст) se směle klenutým obloukem

армія: Армія визволення Косово Kosovská osvobozenecká armáda; а. спасіння nábož. Armáda spásy

армреслінг, ‑у m sport. armwrestling, přetlačovaná ž

ароматерапевт, ‑а m aromaterapeut

ароматерапі|я, ‑ї ž med. aromaterapie

арт, ‑y m umění s 

арт… neskl. příd. ve slož. 

артбізнес, ‑у m obchod s uměleckými předměty

арт-галере|я, ‑ї ž artgalerie

артдиректор, ‑а m umělecký ředitel

арт‑місі|я, ‑ї ž umělecké zadání s

арт‑рин|ок, ‑ку m obchodování /​trh s uměleckými předměty

артснаряд, ‑а m (=артилерійський снаряд) dělostřelecký náboj n. granát

арт-сцен|а, ‑и ž umělecký svět m

арт-фестива|ль, ‑лю m umělecký festival (divadelní, hudební, výtvarný)

артфорум, ‑у m *artfórum

арт‑шоу neskl. s art-show

архіделікатн|ість, ‑ості ž velejemnost, superdelikátnost

архіінертний (селянство) vysoce inertní

архіклопот, ‑у m obrovská starost

архіпросто přísl. ze všeho nejjednodušší

архісучасний (підприємство) hypermoderní

асемблер, ‑а m počítač. asembler

асинхронн|ість, ‑ості ž (звуку й образу) asynchronnost

асистанс, ‑у m (технічний ) asistеnce ž

асоційований (член, членство в Європейському Союзі) přidružený

астронавігаційний (прилади) astronavigační

астронавігаці|я, ‑ї ž astronavigace

астролабон, ‑а m hvězd. astroláb m, astrolabium s

астромедицин|а, ‑и ž astromedicína, astrální medicína

атас, ‑а m expr. : бути n. стояти на а‑і dělat zeď komu, dávat bacha

атомарний fyz. (стан) atomární

атачмент, ‑а m počítač. (до листа) příloha ž

аудит, ‑у m ekon. audit

аудиторський (фірма) auditorský

аудіоадаптер, ‑а m audioadaptér

аудіоринок, ‑нку m prodej hudební produkce

аукціоніст, ‑а m aukcionář

аур|а, ‑и ž med. (мігренозна) aura; přen. (духовно-культурна, загадковості) aura

аутентифікаці|я, ‑ї ž počítač. (користувачів) autentifikace

африкандер і африканер, ‑а m Afričan, Afrikánec

африканізаці|я, ‑ї ž afrikanizace

африканіз|увати, –ую, -ують ned. i dok. (переселенців) afrikanizovat

африканіз|уватися, -уюся, -уються ned. i dok. (про переселенців) afrikanizovat se

ахіл, ‑а m hovor. Achilovka ž; він порвав а. přetrhl si achilovku

ацетатний chem. (сполука) acetátový

ашкеназ|і, ‑ів m mn. aškenázi

аятол|а, -и m ajatolláh

багатовекторний (зовнішня політика) mnohosměrný

багатовекторн|ість, ‑ості ž (у зовнішній політиці) mnohosměrnost

багатовимірн|ість, ‑ості ž (людини) vícerozměrnost

багатокористувацький (операційна система, ліцензія, режим) multiuživatelský

багатопартійний (парламент) vícestranický

багатопартійн|ість, ‑ості ž systém m více stran

багатоповерхівк|а, ‑и ž hovor věžák m, mnohoposchoďová budova, výšková budova

багатополюсний, багатополярний (світовий порядок) multipolární

багатофункціональний (копіювальний апарат, система кабельного телебачення) multifunkční, mnohofunkční

баґґі neskl. s bugina, buggy ž , off-road sportovní auto s

бадяж|ити, ‑у, ‑ать ned. bez předm. slang. míchat marjánku s tabákem

бадьоризм, ‑у m optimismus s růžovými brýlemi

бадьорун, -а m naivní optimista

баєр, ‑а m ekon. buyer

байк, ‑а m (про мотоцикл) motorka ž; (про велосипед) kolo s ; маунтін‑б. horské kolo

байкер, ‑а m motorkář

байкер-шоу ž neskl. motocyklová show

байт, ‑а m počítač. bajt, byte

байтовий počítač. (послідовність. регістр) bajtový, bytový

бакалаврат, ‑у m bakalaureát

бакалаврств|о, ‑а s bakalaureát m

бакалаврський (звання) bakalářský

бакзбро|я, ‑ї ž publ. (=бактеріологічна зброя) bakteriologické zbraně mn.

бакс|и, ‑ів pomn. expr. doláče m mn.

балді|ти, ‑ю, ‑ють ned . bez předm. expr. brát drogy; nacházet se ve stavu drogového omámení, bejt zkouřenej, zfetovanej

бампер, -а m (автомашини, пошкоджений) nárazník

баналізм, ‑у m (у поезії) banalizmus

бандан|а, ‑и ž (šátek) bandana

бандерів|ець, ‑ця m banderovec

бандерш|а, ‑і ž expr. šéfová zločinecké bandy; (у галузі проституції) bordelmamá, šéfová obchodu se ženami

банджі-джампінг, ‑у m sport . bungee jumping

бандократі|я, ‑ї ž expr. (номенклатурна) kleptokracie; vláda mafiánů

бандформуванн|я, ‑я s zločinecká banda ž, banditské uskupení

банд|юк, ‑юка m expr. bandita, zločinec, kriminální živel

банер, ‑а počítač. (передвиборний, на сторінці) banner

банерний počítač. (мережа) bannerový

банк: Міжнародний б. реконструкції і розвитку Mezinárodní banka pro obnovu a rozvoj

банковий: (пиво) v plechovkách

банкократі|я, ‑ї ž bankokracie

банкомат, ‑а m bankomat

банкрот і банкрут, ‑а m bankrot

бараж, ‑у m sport. baráž ž

бард, ‑а m bard; folkový zpěvák, folkař za totality často v disentu nebo na jeho hranici

бардак, -а m expr. přen. bordel

бардівський (культура) bardovský; folkařský

бариг|а, ‑и m slang. pouliční prodavač drog, pouliční drogový dealer; též překupník kradených věcí

барменш|а, ‑і ž barmanka

бароковий (мотив, сад) barokní

барсетк|а, ‑и ž (taška) ledvinka

бартер, ‑у m ekon. barter

бартеризаці|я, ‑ї ž ekon. přechod na barterové obchodování

бартерний ekon. (поставки, угода) barterový

батик, ‑а m batika ž

батман, ‑у m voj. batman

батут, ‑а m sport. trampolína ž ; стрибки на б‑і skoky na trampolíně

батутист, ‑а m sport. trampolinista, skokan na trampolíně

баул, ‑а m (про велику торбу на широких лямках) velká sportovní taška ž

бафтинґ, ‑у m voj. (літака) buffeting, vibrace ž

баян, ‑а m slang. (про наркоманівський шприц) stříkačka ž, buchna ž, pichna ž, práskačka ž

бджолотерапі|я, ‑ї ž léčba pomocí včelích produktů

бебі‑йог|а, ‑и ž baby-jóga, jóga pro miminka

безалаберн|ість, ‑ості ž (авангардистська) rozháranost

безальтернативн|ість, ‑ості ž (дій) stav bez možné alternativy

безбідно (прожити кілька днів) bez velkého omezování, v relativním dostatku

безвiдхідний і безвідходний (процес, технологія) bezodpadový

безвізовий (режим переміщення громадян) bezvízový

безгонорарний (видання) nehonorovaný

безготівк|а, ‑и ž bezhotovostní styk m

бездефіцитний: б. бюджет vyrovnaný rozpočet

бездотаційний ekon. (система) bez dotací

безкнижник, ‑а m iron. básník /​kritik/​literární vědec, který nepublikoval žádnou knihu

безкучмізм, ‑у m publ. politický směr, zastávající nutnost odstoupení prezidenta Kučmy

безнебий (дійсність) bez nebe

безнеб|ість, ‑ості ž neexistence /​nepřítomnost nebe

безнуклідний (середовище) bez nuklidů, bez radioaktivního zamoření

безрух, ‑у m (у суспільстві) nehybnost ž, ztrnulost ž

безсоромниця: přen. (про платан) nestyda

безсрібляник, ‑а m nezištný, obětavý člověk

безчасс|я, ‑я s neštěstí, pohroma ž , zlé časy m mn.

без’ядерний (зона) bezatomový, bezjaderný

бейдж, ‑у m badge

бейджик, ‑а m jmenovka ž, badge

бенчмарк, ‑а m infor. benchmark

бек-вокаліст, ‑а m backvokalista člen doprovodného pěveckého tělesa

бергамотин, ‑у m bergamotová silice ž

берег: Б. слоновї кістки Pobřeží s slonoviny

берегинізаці|я, ‑ї ž snaha uchovat tradiční styl ukr. způsobu života

бермудський: б. трикутник bermudský trojúhelník

бестіарі|й, ‑ю m 1. (середньовічний) bestiář 2. infor. bestiář

бестселер, ‑а m bestseler

бздур|а, ‑и ž expr. nesmysl m , blbost

біатлоніст, ‑а m sport. biatlonista

біатлоністк|а, ‑и ž sport. biatlonistka

біг‑бенд, ‑а m hud. big band

бігборд, ‑а m billboard

бігмак, ‑а m big mac

бігуді neskl. mn. natáčky ž mn.

біда: зона екологічної біди oblast ekologické katastrofy

бізнесвумен neskl. ž podnikatelka, byznysmenka

бізнесов|ець, ‑ця m byznysmen

бізнесовий (кола) byznysový

бізнес-план, ‑а m byznys plán

бійцівський: б. собака pes bojového plemene

білінгв, ‑а m bilingvní osoba ž

білінгвізм, ‑у m bilingvizmus

біллборд, ‑а m billboard

білобочк|а, ‑и ž (про білобоких дельфінів) “bělobočka druh černomořského delfína

білорусизаці|я, ‑ї ž (України) připodobnění s poměrům v Bělorusku

більдредактор, ‑а m (тижневика) redaktor obrazové části

бімбер, ‑а m hovor. samohonka ž, podomácku vyráběná kořalka ž

біогенетично přísl. (модифіковані продукти) biogeneticky

біоенергетик|а, ‑и ž biol. (дерев) bioenergie

біоенергетичний (здібності) bioenergetický

біоенерготерапевт, ‑а m biotronik

біоетик|а, ‑и ž bioetika

біоінформаційний (поле) bioinformační

біо-йогурт, ‑у m biojogurt

біологин|я, ‑і ž bioložka

біолокаці|я, ‑ї ž proutkařství s; v. též лозопошук

біомас|а, ‑и ž biol., ekol. biomasa

біометеорологі|я, ‑ї ž biometeorologie

біонік|а, ‑и ž bionika

біопалив|о, ‑а i біопальн|е, ‑ого s biopalivo

біопол|е, ‑я s biopole

біопрепарат, ‑у m biopreparát

біопсійний med. (голка) bioptický

біорадар, ‑а m bioradar

біоритм, ‑у m (організму людини) biorytmus

біосенсор, ‑а m biosenzor

біострум, ‑у m (кори головного мозку) biotok

біосферний (заповідник) biosférický

біотерапі|я, ‑ї ž bioterapie

біотехнологі|я, ‑ї ž biotechnologie

біотип, ‑у m gen., psych. biotyp

біотоп, ‑у m (навколоводний) biotop

біоценоз, ‑у m biol.,ekol. biocenóza ž

біоценотичний (ареал) biocenózní

бірк|а, ‑и ž (цінова) visačka

бірочк|а, ‑и ž (з назвою фірми) visačka

бісексуал, ‑а m bisexuál

бісексуалізм, ‑у m bisexualita ž, bisexuálnost ž

біт, ‑а m infor. bit

бітл|и і бітлз|и, ‑ів mn. i бітлз neskl. Beatles

бітниківський (поезія) beatnický

бітництв|о, ‑а s beatnictví

бітовий (група) beatový

біч-волейбол, ‑у m sport. plážový volejbal

бічволейболіст, ‑а m sport. beachvolejbalista, plážový volejbalista

блакитний: б‑а течія homosexuálové

блатмейстер, ‑а m hovor . úplatkář nejvyššího řádu

блатн|як, ‑яка m hovor. kriminální slang, žargon zločineckého podsvětí

блекджек, ‑а m (про картярську гру) blackjack, jednadvacet

блеф|увати, -ую, -ують ned. bez předm. blufovat

бліц, ‑а m záblesk

бліц‑конкурс, ‑у m (на кращий проект пам’ятника) bleskový konkurz

бліцкріг: přen. (прихватизаційний) blesková válka ž, blitzkrieg

блог, ‑у m počítač. blog

блогер, ‑а m počítač. bloger, blogger

блогосфер|а, ‑и ž počítač. blogosféra

блокбастер, ‑а (голівудський) trhák, bomba ž, hit, blockbuster

блокер, ‑а m expr. paneláčník

блокіратор, ‑а m (в автомобілі) zajišťovač volantu; (телефону) blokátor

блокуйн|я, ‑і ž publ. dílna, v níž vznikají bloky politických stran

блюз, ‑а m hud. blues s

блюзовий (пісня) bluesový

блядський vulg. (залежність) zkurvený

богопокинут|ість, ‑ості ž (країни) bohem opuštěný nebo zapomenutý ráz

бодигард, ‑а m bodyguard

боді-арт, ‑у m bodyart

бодібілдінг, ‑у m bodybuilding, body building

бодр|итися, -юся, -яться ned, (про людину) vzmužit se dok.

бодун, -а m expr. (з похмілля) kocovina ž

боїнг, ‑а m boeing m

бойлер, ‑а m tech. bojler

бойовик, -а m hovor. akční film

бой-френд, ‑а m kluk, přítel intimní

болід, ‑а m 1. hvězd. bolid 2. (перегоновий автомобіль) bolid

бомба: коригована б. řízená puma

бомбан|ути, -у, -уть dok. slang. (квартиру) vykrást

бомбардир: sport. publ. (з високою технікою обводки) kanonýr, úspěšný střelec gólů

бомж, ‑а m і бомж|а, ‑і m expr. homelesák, bezdomovec

бомжарський expr. (обличчя) bezdomovecký, homelesácký

бомжатник, ‑а m expr. (про спецприймальник) azylový dům pro bezdomovce; též doupě bezdomovců

бомжатський expr. (звички) bezdomovecký, homelesácký

бомжацько-циганський (наметовий табір) bezdomovecký, podobný cikánskému

бомжен|я, -яти s expr. bezprizorné dítě, dítě-bezdomovec, opuštěné dítě

бомжиськ|о, ‑а m expr. bezdomovec, homelesák

бомжих|а, ‑и ž expr . bezdomovka, homelesačka

бомжово-богемний (життя) napůl bezdomovecký, napůl bohémský

бомж|увати, -ую, -ують ned. bez předm. žít jako bezdomovec, být bezdomovcem

бомжуватий (чоловік, підліток) vypadající jako bezdomovec, připomínající bezdomovce

бомонд, ‑у m lepší společnost ž, vyšší kruhy mn.; (столичний) smetánka ž

бонсаї neskl. m bonsaj ž

бонус, ‑у m ekon. bonus

бордел, ‑a m expr. bordel

боснійський (населення) bosenský

Босні|я, ‑ї ž Bosna

боулінг, ‑у m sport. bowling

брателл|а, ‑и m expr. v oslovení brácha

браузер і броузер, ‑а m počítač. browser, prohlížeč

бревіарі|й, ‑я m círk. breviář

брейк_I i брейкданс, ‑а m (про танець) break-dance

брейк_II, ‑у m (біржовий) krach

брейкер, ‑а m breaker, tanečník break-dance

брейн-дрейн, ‑у m brain-drain, odliv/​únik mozků (v. též відплив/​відтік умів)

брейн-ринг, ‑у m vědomostní hra ž/​soutěž ž

бренд, ‑у m obchodní značka ž

брехунець: (кухонний – про транзистор) chrchlátko malé tranzistorové rádio

бритоголовий: б‑і молодчики holé lebky, hololebkáči ◊ б‑і, б‑их m mn. holé lebky, skíni, skinheadi

брифінг, ‑у m briefing, brífink

брокер, ‑а m ekon. broker

брокерський ekon. (операції) brokerský

броколі neskl. s brokolice ž; капуста б. brokolice

броузер v. браузер

брудний: б-і гроші špinavé peníze

брудно: грати б. přen. sport. hrát nečistě

брукняк, -у m (про бруковий камінь) dlažební kámen

бруковий tech. (частина) z dlažebního kamene

бруталіз|увати, -ую, -ують dok. i ned. (ситуацію) brutalizovat

будинок: б.-інтернат для людей похилого віку penzion pro seniory; дитячий б. сімейного типу dětský domov s rodinnou péčí

будпідряд, ‑у m stavební zakázka ž

буйноцвітт|я, ‑я s bohaté květenství, záplava ž květů; též přen.

буквовий mat. (співмножник) písmenový

буклет, ‑а m letáček

букмекер, ‑а m bookmaker

букмекерський (діяльність, фірма) bookmakerský

булімі|я, ‑ї ž med. bulimie

булінг, ‑у m psych. bullying

бульварщин|а, ‑и ž hovor. bulvární tisk m

бум, ‑а m (гральних автоматів) boom

бутик, ‑у m butik

бутин, ‑а m tech. (про довбню) pěch

бутинування, ‑я s tech. (трамбування) pěchování, udusávání

бутин|увати, -ую, -ують ned. tech. (землю) pěchovat, udusávat

буттєв|ість, ‑ості ž (людини в просторі соціальності) jsoucnost, existence, existování, bytí

бухл|о, -а s expr. (про аклогольний напій) chlast m

бухоблік, ‑у m (=бухгалтерський облік) účetnictví s

бюджетник, ‑а m hovor. zaměstnanec rozpočtové organizace

бютов|ець, ‑ця m člen/​příslušník strany BJuT (v. БЮТ)

важкий: в-і наркотики tvrdé drogy

валеологі|я, ‑ї ž valeologie, zdravověda

валідалізаці|я, ‑ї ž (висновку) validizace

валідатор, ‑а m validátor

валідний (результат, розпорядження) platný, validní

валоризаці|я, ‑ї ž ekon. (зарплат) valorizace

вальниц|я, ‑і ž tech. (вальцева) ložisko s

вампірк|а, ‑и ž vamp m, upírka

вантажівк|а, ‑и ž nákladní auto s, náklaďák m

вантажник|увати, -ую, -ують ned. bez předm. pracovat jako skladový dělník

вантажоперевезенн|я, ‑я s přeprava ž nákladů

ваучер, ‑а m investiční kupon z období privatizace, privatizační certifikát

ваучеризаці|я, ‑ї ž kuponová privatizace

вахxабіт, ‑а m wahhábovec

ваххабізм, ‑у m nábož. wahhábizmus, vahábizmus; v širším významu islámský fundamentalizmus

вбивство: замовлене в. vražda na objednávku

вебдизайнер, ‑а m počítač. návrhář webových stránek, webmaster

веб‑мовленн|я, ‑я s počítač. webová komunikace

веб-огляд|ач, ‑ача m počítač. webový prohlížeč

веб-портал, ‑у m počítač. webový portál

веб‑сайт і вебсайт, ‑а m počítač. (персональний) webová stránka ž

веб-сторінк|а, ‑и ž počítač. webová stránka

вейкборд, ‑у m sport. wakeboard

вейкбординг, ‑у m sport. wakeboarding

вейкбордист, ‑а m sport. wakeboardista

Великий Шолом sport. Grand Slam

велодоріжк|а, ‑и ž sport. cyklistická stezka

велокрос, ‑у m sport. cyklokros

веломіш|ок, ‑ка m sport. cyklobrašna ž

велотренажер, ‑а m sport. cyklistický trenažér, velotrenažér

велотріал, ‑у m sport. cyklotrial, bikros

велотріаліст, ‑а m sport. cyklotrialista

вензахворюванн|я, ‑я s med. (=венеричне захворювання) pohlavní choroba ž

венчурний ekon. (бізнес) venture neskl. příd. (kapitál)

верифікаці|я, ‑ї ž (документа, теорії) verifikace, ověření

верифік|увати, -ую, -ують ned. i dok. (документ, теорію) verifikovat, ověřovat/​ověřit

верств|ак, ‑ака m vrstevník

вертуха|й, ‑я m slang. (табірний) bachař, bengo s, čúzák

верцадл|увати, -ую, -ують ned. bez předm. zrcadlit se

ветеран: slang. člověk několikrát soudně trestaný; в. японської війни „veterán z japonské války” slangové označení postarších mužů, kteří celý život potlačovali svoji homosexuální orientaci a nyní se stali gayi

вет|увати, -ую, -ують dok. (законопроект) vetovat

вечерин|а, ‑и ž hovor. večírek, mecheche s, mejdlo s

вечірків|ець, ‑ця m čtenář deníku Večerní Kyjev

вживаний: в. автомобіль ojetý automobil

взаємовиключний (факти, твердження) navzájem se vylučující

взаємодоповнюван|ість, ‑ості ž (інтересів) komplementárnost, doplňkovost

вет|увати, -ую, -ують dok. (законопроект) vetovat

взаємозаперечний (судження) vzájemně se negující /​popírající

взаємозалік, ‑у m ekon. protiúčet

взаємонівел|юватися, -ююся, ‑юються ned. bez předm. (про політичні партії) stírat rozdíly mezi sebou vzájemným ovlivňováním, vzájemně se připodobňovat

взаємоперетин, ‑у m (політики та історії) průsečík

взірцевотворчий publ. (середовище) podporující vznik vzorů n. příkladů

вибух: hvězd. Великий В. Velký třesk

вибухонебезпечний (речовина) výbušný

виведенн|я, ‑я s (військ із території) stažení

виготівн|ик, ‑ика m (ракетоносіїв) výrobce

вигулювати: в. собаку venčit psa; в. cобак заборонено (výstražná tabule) volné pobíhání psů zakázáno

видовищн|ість, ‑ості ž (сучасного кіно) spektakulárnost

визвуч|итися, ‑уся, ‑аться dok. (про учасників концерту) dát hlasitý průchod svým pocitům

викличний (поведінка) vyzývavý

викосуміш, ‑і ž zeměd. vikvová směska

викрадач: в. літака únosce letadla

викраденн|я, ‑я s (літака із заложниками) únos m

викшталту|вати, ‑ю, ‑ють dok. (своє світосприймання) vytříbit

вимагацький (метод) vymahačský

вимаганн|я, ‑я s vydírání, vyděračství

вимагач, -а m (боргів) vymahač

вимагачк|а, ‑и ž vymahačka

вимоговий (документ) se žádostí; в‑а відомість žádanka

винаочню|вати, ‑ю, ‑ють ned. кому що názorně ukazovat, přibližovat

винуват|ець; -иця : в. злочину pachatel; ‑ka zločinu

винятковий: práv. в‑а міра покарання výjimečný trest

виокремленн|я, ‑я s (частини підприємства) vyčlenění, vydělení

виопукло přísl. (представити що на виставці) plasticky, výrazně

виопуклю|вати, ‑ю, ‑ють ned. (вартість твору) podtrhovat, zdůrazňovat, zvýrazňovat

виопуклю|ватися, zprav. 3.os. -ється, ‑ються ned. (в романі – про героїчні постаті) výrazně vyvstávat, plasticky vystupovat

випрозорен|ість, ‑ості ž (авторської мови) průzračnost

випрозоренн|я, ‑я s (поетики) zprůzračnění

виродочок, ‑чка m zrůdička ž

виснаженн|я, ‑я s elektr. (акумулятора) vybití

виснажний elektr. (струм) vybíjecí

виснажник, ‑а m elektr. jiskřiště s; (вентильний) bleskojistka ž

високоліквідний (підприємство) vysoce likvidní

високоповажн|ість, ‑ості ž ve spoj. Ваша /​Його /​Її В. Vaše /​Jeho /​Její Excelence

високопосадов|ець, ‑ця m vysoce postavená osoba, vysoce postavený činitel

високопосадовий (особа) vysoce postavený

високотехнологічний (обладнання, революція) hi-tech neskl. příd.

високоточний (обладнання) velmi přesný n. jemný

високошвидкісний (інтернет) vysokorychlostní

виставлен|ість, ‑ості ž (критика на театр) zaměření nač, zaujetí čím

витерп, ‑у m trpělivost ž ; майте трохи в‑у mějte trochu trpělivosti

витинанк|а, ‑и ž (про іграшку) vystřihovánka

витік: стався в. цианіду došlo k úniku kyanidu; був в. інформації došlo k úniku informace

витісненн|я, ‑я s psychol. vytěsnění

витракту|вати, ‑ю, ‑ють dok. (що в новому значенні) vyložit

витрати: судові в‑и soudní výlohy

витяг, ‑у m (для лижників, бугельний) vlek

вихорогенератор, ‑а tech. (про турбогенератор) turbogenerátor

вихростиск|ач, ‑aча m tech. (про турбокомпресор) turbokompresor

вичакловуванн|я, ‑я s (образу міста) vyčarovávání, vykouzlování

вичлену|вати, ‑ю, ‑ють dok. (позитивні зміни) vydělit, vyčlenit

вишак, -а slang. vězeň s vysokým trestem, odsouzený na mnoho let

вишибал|а, ‑и m hovor. vyhazovač

вишк|а, ‑и ž slang. nejvyšší trest m

вишкільник, ‑а m (про інструктора) školitel

вищолігів|ець, ‑ця m sport. hráč nejvyšší ligy

вібромасажер, ‑а m vibromasážní stroj

вівцекрад, ‑а hanl. zloděj ovcí

відбілювач, ‑а m bělidlo s, bělicí prostředek

відвертальний (програма) odvádějící pozornost od něčeho jiného

відгетькову|вати, ‑ю, ‑ють ned. hovor. що (поетичні ідеї) odhánět

віддзв|ін, -ону m sděl. tech. zpětné volání s

відділення: в. інтенсивної терапії jednotka ž intenzivní péče

віддушина: přen. (у житті) ventil m

відеоарт, ‑у m videoart

відеогр|а, -и ž videohra

відеоіграшк|а, ‑и ž (інтерактивна) videohra

відеокарт|а, ‑и ž videokarta

відеокасет|а, ‑и ž videokazeta

відеокліп, ‑а m videoklip

відеопиратств|о, ‑а s videopirátství

відеоплеєр, ‑а m videopřehrávač, video s

відеореклам|а, ‑и ž videoreklama

відеоролик, ‑а m televizní šot

відеоряд, ‑у m videosnímek

відеосалон, ‑у m videosalon

відеоспостереженн|я, ‑я s videosledování

відеостуді|я, ‑ї ž videostudio s

відеотек|а, ‑и ž videotéka

відеотелефон, ‑у m videotelefon

відзн|яти, ‑іму, -імуть dok. (текст) ofotografovat

відзнятий (текст) ofotografovaný

відік, ‑а m hovor. video s

відкладн|я, -і ž geol. usazenina

відкориг|увати, -ую, -ують dok. що (текст) zkorigovat; (технічні делалі) též provést korekci čeho;přen. publ. (структуру Збройних сил до умов ринкової економіки) přizpůsobit co čemu, provést změnu čeho vzhledem k čemu

відкривалк|а, ‑и ž (пляшок) otvírač m, otvírák m

відксер|ити, ‑ю, ‑ять dok. hovor. (матеріали) oxeroxovat

відлов, ‑у m (комах) odchyt

відлучити: в. від церкви кого též exkomunikovat

відма|зати, ‑жу­ ‑жуть dok. slang. кого від чого (друга від тюрми) úplatkem zachránit koho před čím

відмазк|а, ‑и ž slang. úplatek m

відмивати: в. гроші prát (špinavé) peníze

відмитий: в‑і гроші vyprané peníze

відмороз|ок, ‑ка m slang. (про злочинця) bezohledný agresivní primitiv

відначальний (стимул агресії) odvěký

відновлюван|ий: в ‑і ресурси obnovitelné zdroje

відплив, ‑у m zprav. ve spoj. в. умів/​мозків brain-drain, odliv/​únik mozků (v. též брейн-дрейн)

відпохмел|итися, ‑юся, ‑яться dok. bez předm. zbavit se kocoviny

відпрацюванн|я, ‑я s (певної території поліцією) velká policejní akce/​prohlídka, zátah m, razie ž

відсидент, ‑а m publ. bývalý/​propuštěný politický vězeň

відсидк|а, ‑и ž hovor. výkon m trestu, čas m strávený ve vězení

відслідкову|вати, ‑ю, ‑ють ned. (історію, що діється у громадських місцях) vysledovat, vypátrat

відсталий: розумово в. (дитина) mentálně retardovaný

відстійник: přen. (злодійський) úkryt; přechodné útočiště; (для автомобілів) odstavná plocha ž

відстрільний : в‑а карта povolení k odstřelu

відт|ік, ‑оку m zprav. ve spoj. в. умів/​мозків brain-drain, odliv/​únik mozků (v. též брейн-дрейн)

відьмакуват|ість, ‑ості ž (міста) čarodějnický vzhled

відформат|увати, -ую, -ують dok. infor. naformátovat відфутбол|ити, ‑ю, ‑ять dok. hovor. (проблему колегам) přehrát co na koho 

відфутболю|вати, ‑ю, ‑ють ned. hovor. (прохача) odbývat; (проблему) odsouvat, přehrávat na někoho jiného

відходи mn.: побутові в. mn. komunální odpad j.

відчекан|ити, ‑ю, ‑ять dok. bez předm. (на запитання) odseknout

відчуженн|я, ‑я s : зона відчуження (чорнобильська) zóna vysídlení

відшкодування: в. для репресованих odškodnění obětí represí

візажист, ‑а m vizážista

візажистк|а, ‑и ž vizážistka

візуалізаці|я, ‑ї ž vizualizace

візуаліз|увати, -ую, -ують ned, що vizualizovat

війна: зіркові війни hvězdné války

військов|ик, ‑ика m voják, příslušník armády

вікенд, ‑у m víkend, weekend

віктимізований (власним жахом – про людину) který se stal obětí čeho 

ВІЛ-інфекці|я, ‑ї ž med. HIV infekce

ВІЛ-інфікований (людина) HIV pozitivní

вільний: піти на в‑і хліби jít na volnou nohu

вільник, ‑а m sport. volnostylař

віндосівський (гра) windowsovský

віндсерфінгіст, ‑а m surfař, surfer , windsurfař, windsurfer

вінчестер, ‑а m počítač. (переносний) winchester disk druh pevných disků

віп-персон|а, ‑и ž VIP neskl.

віртуальний (дійсність) virtuální

вірус: infor. (комп’ютерний) vir, virus

вітрильництв|о, ‑а s sport. plachtění

вітроустановк|а, ‑и ž (про електростанцію) větrná elektrárna

вітцівщин|а, ‑и ž vlast, domovina, rodná zem

віце-прем’єрк|а, ‑и і віце-прем’єрш|а, ‑і ž místopředsedkyně vlády

віце-прем’єр‑міністр, ‑а (перший) místopředseda vlády

віце-спікер, ‑а m (парламенту) místopředseda

влад|ець, ‑ця m vládce, mocipán, vůdčí osobnost

вдадомож|ець, ‑ця m mocipán

владопад, ‑у m pád vlády

власкор, ‑а m (=власний кореспондент) náš dopisovatel /​zpravodaj

внутрішньоелітний (чвари) uvnitř elity

внучатий: в.племінник prasynovec

вогнебор|ець, ‑ця m hasič, požárník

водовідштовхувальний (підлога палатки) nepromokavý, nepropustný

водовідштовхувальн|ість, ‑ості ž (поліетиленів) nepromokavost, nepropustnost

водовідштовхуванн|я, ‑я s (тканини для тенту) nepromokavost, nepropustnost

водоколонк|а, ‑и ž (вулична) pumpa

водомет, ‑а m vodní dělo s

водоохоронний (заходи) na ochranu vodních zdrojů

водоочищувач, ‑а m vodní filtr

водоуловлювач, ‑а m tech. retenční nádrž ž

водянистіша|ти, zprav. 3.os. -є, ‑ють ned. bez předm. (про досвітню синяву ) řídnout, stávat se světlejší

волатильн|ість, ‑ості ž ekon. (ринку) volatilita

волонтер, ‑а m dobrovolný pracovník

волонтерств|о, ‑а s dobrovolnictví, volunteering m dobrovolná veřejně prospěšná činnost (nehonorovaná)

ворушкий: přen. (про плинність тексту) pohyblivý, dynamický

вседозволен|ість, ‑ості ž naprostá libovůle, cochcárna expr.

втвариню|вати, ‑ю, ‑ють кого, що (душу) činit zvířeckým, připodobňovat zvířeti

вторсировин|а, -и ž (=вторинна сировина) druhotná surovina

втратні|сть, ‑ості ž ekon. (підприємства) ztrátovost

втягнутий slang. (про наркомана) propadlý drogám, závislý

вулкан|ити, ‑ю, ‑ять ned. що i bez předm. (суспільство) přivádět k explozím, bouřit; přen. (про людину) hýřit energií/​nápady

вурдалак, ‑а m vlkodlak, upír

вухо: infor.slang. zavináč (v. též мавпа, собака)

в’яз, ‑а m (=Leuciscus idus) jelec, jesen

в’язень: в. сумління vězeň svědomí

гадючник, ‑а m pajzl

газов|ик, ‑ика m hovor. plynař

газогон, ‑а m plynovod

газонокосарк|а, ‑и ž (з бензиновим двигуном, роторна) motorová sekačka; самохідна г. motorová sekačka s pojezdem

гайвей, -ея m dálnice ž

гайдарономік|а, ‑и ž polit. slang. ekonomika období Gajdarovy vlády

гайдеггеризм, ‑у m filoz. heideggerizmus

гала-концерт, ‑у m galakoncert

галівн|ик, ‑ика m (про буксир) vlečné lano s

галіцієцентричний (проект) s Haličí jako jádrem státu

галузев|ик, ‑ика m pracovník dílčího odvětví národního hospodářství

гал|ювати, –юю, -юють ned. що (човен) táhnout na vlečném laně, vléci

галюциноген, ‑a m med., farm. halucinogen

гальований (літак) vlečený

гамбурґер, ‑а m hamburger, hamburgr

гамщик, ‑а m slang. nezletilý vekslák n. překupník

гангстерин|я, ‑і ž gangsterka

гармат|ень, ‑ня m voj. (надкалібровий, протипанцерний, реактивний) střela ž

гарматневий voj. (наконечник;траєкторія) střely 2.p.

гармонізація: přen. (національного законодавства з міжнародним правом) sladění s

гасломані|я, ‑ї ž „heslománie“ – přehnaná záliba v užívání hesel

гачек, гачека m jaz. (над літерою) háček

гвинтокрил|о, -а s voj. (бойове) vírník m

гебіст, ‑а m hovor. kágébák, příslušník KGB

гей, гея m gay

гей-клуб, ‑у m gay klub

геймер, ‑а m gambler, fanatický hráč virtuálních počítačových her

гейм-клуб, ‑у m game-club

гемодіаліз, ‑у m med. hemodialýza, dialýza ž

гемолог, ‑а m (знавець коштовного каміння) gemolog

гемологічний (мікроскоп) gemologický

гемологі|я, ‑ї ž gemologie

гендер, ‑у m gender

гендерний (аспект, співставлення, студії) genderový

гендерно (збалансований, нейтральний) genderově

генералісимуський (погони) generalissima 2.p.

генерал‑хорунж|ий, ‑ого m voj. (про генерал‑майора) generálmajor

генерал‑чотар, -я m voj. (про генерал‑лейтенанта) generálporučík

генеративн|ий: jaz. г‑а граматика generativní gramatika генетичний: gen. г. код genetický kód

генний gen. genový; г‑а інженерія genové inženýrství

геном, ‑а m gen. (батьківський) genom

генотип, ‑у m gen. (соматичної клітини) genotyp

генофонд, ‑у ž gen. genofond

генпідрядник, ‑а m (=генеральний підрядник) hlavní dodavatel

геологорозвідувальник, ‑а m pracovník geologického průzkumu

геополітичний (характер подій) geopolitický

гепавк|а, ‑и ž slang. (про репову музику) rachot m

гер|а, ‑и ž slang. (про героїн) herák m, háčko s, héro s, herodes m

героїн, ‑у m heroin

героїновий (препарат) heroinový ; г‑а залежність závislost na heroinu

героїнщик, ‑а m narkoman závislý na heroinu

гібридний: (двигун, автомобіль) hybridní (spalovací a elektrický)

гівнодав|и, ‑ів pomn. expr. „hovnošlapy“, bagančata, blátovky, čvachny

гідровідвал, ‑у m skrývka ž

гідрокостюм, ‑а m oblek pro sportovní potápění , neoprenový potápěčský oblek

гідромасажн|ий: г‑а ванна vířivka, vířivá koupel/​vana, jacuzzi neskl.

гідрометеоцентр, ‑у m (український) hydrometeorologický ústav

гідроскупчувальний: г‑а станція sběrná vodní stanice

гіперінфляці|я, ‑ї ž ekon. hyperinflace

гіперістот|а, ‑и ž superbytost

гіпермаркет, ‑у m hypermarket

гіперлітератур|а, ‑и ž *hyperliteratura

гіперопік|а, ‑и ž (з боку батьків) přehnaná péče

гіперпатріотичний (література) *supervlastenecký, přehnaně vlastenecký, plný přehnaného patriotizmu

гіперпосиланн|я, ‑я s počítač. hyperodkaz m

гіпер-супер-екстра-архівідкриття, -я s veleobjev m

гіпертекст, ‑у m liter., počítač. hypertext

гіпертекстовий: počítač. г‑і посилання hypertextové odkazy

гіпісівський i гіпістський (альтернатива, ідеал) hippies 2.p., související s hnutím hippies

гіпюровий: г‑а шкіра kůže zpracovaná laserem jako krajka, kožená krajkovina

гірськолижний sport. (тренер) sjezdařský; г. спорт sjezdařské disciplíny

гірськолижник, ‑а m sport. sjezdař

гірськорятівн|ик, ‑ика m člen horské služby

гірудотерапі|я, ‑ї ž med. hirudoterapie

гламур, ‑у m glamour

гламурний (журнал, стриптиз) glamour neskl. příd.

глиноліп, ‑а m iron. hlinomaz

глобалізаці|я, ‑ї ž globalizace

глобалізм, ‑у m globalizace ž

глобаліз|уватися, -уюся, -уються ned. (про систему) globalizovat se, podléhat globalizaci

глобальний (проблеми) globální

глухоманн|ість, ‑ості ž (міста) zapadlost

глушил|ка, ‑и ž hovor. rušička

глушник, ‑а m (до автомата АК-74) tlumič

глюк, ‑у m expr. halucinace ž; opilost ž ; infor. (в програмі) chyba ž

гніздівл|я, ‑і ž (для лелек) hnízdiště s

гойдалк|а, ‑и ž slang. „houpačka“ – stav při současném použití narkotik s opačnými účinky

голеадор, ‑а m expr. (футбольний) úspěšný střelec gólů

голлівудизований (культура) *holywoodizovaný

голка: підсісти на г‑у přen. expr. začít si píchat ; не злізати з г‑и přen. expr. být na jehle

голковий: г. принтер jehličková tiskárna

голкорефлексотерапевт, ‑а m akupunkturista

голкотерапі|я, ‑ї ž akupunktura

головгероїн|я, ‑і ž hlavní hrdinka

головком, ‑у m (=головнокомандувач) (армії) vrchní velitel

головоломка: складна г. puzzle neskl. i m, pucle hovor.

головосік|а, ‑и ž expr. hromadné vraždění s, masakr m

головпоштамт, ‑у m hlavní pošta ž

голограм|a, ‑и ž hologram m

голограмний hologramový

голограф, ‑а m holograf

голографічний (захист документів) holografický

голографі|я, ‑ї ž holografie

голод: енергетичний г. nedostatek energie

голодомор, ‑у m hladomor, zejména hladomor na Ukrajině v letech 1932 – 1933

голодуванн|я, ‑я s (політичне) hladovka ž; проводити г. držet hladovku

Голокост v. Холокост

голосувати: bez předm. stopovat (projíždějící auta)

голубий expr. (чоловік) teplý , homosexuální

голубка: поштова голубка poštovní holub m

гомеостазис, ‑у m med. homeostaze ž

гомік, ‑а m hovor. homouš, teplouš

гомлес příd. (група) bezdomovecký, bezdomovců

гомо люденс, ‑а m i mn. гомо люденси homo ludens neskl.

гомо сапієнс, ‑а m i mn. homo sapiens neskl.

гомосек, ‑а m hovor. homouš, teplouš

гомосовєтикус, ‑a m homo sovieticus

гомосовєтикусний (психологія) charakteristický pro člověka typu homo sovieticus

Гонгадзегейт, ‑у m „Gongadzegate“ – skandál kolem objednané vraždy novináře Gongadze

гопник|и, ‑ів m mn. “hopnyky” – mládežnické uskupení(zločinecké)

горілчаник, ‑а m výrobce lihovin

горосжодженн|я, ‑я s horolezectví

госпіс, ‑у m hospic

гостинґ i хостинґ i хостинг -у m počítač. hosting

гостросюжетний (проза) napínavý; na aktuální témata

гостьов|ий: infor. г-а книга kniha návštěv

гранично: г. допустимі норми рівня забрудненості imisní limity

гран-прі neskl. sport. grand prix

грант, ‑у m veř.spr. grant

грантор, ‑а m veř.spr. poskytovatel grantu

графітті neskl. s grafitti

грибівн|ик, ‑ика m houbař, znalec hub

грибнесенький bás. (дощ) hříbečkový

грибн|ик, ‑ика m houbař

гривня: (про грошову одиницю України) „hryvnja”, hřivna

гривневий (банкнот) hřivnový

гри|ль_I, ‑ля m 1. (пристрій) gril 2. (їжа) griláda ž; свинина запечена у г‑і grilované vepřové, vepřové zapečené na grilu

гриль_II neskl. příd. grilovaný; курча г. grilované kuře

гриль‑бар ‑у m gril-bar

грипозник, ‑а m hovor. nemocný chřipkou, pacient s chřipkou, „chřipka” ž

гріль‑бар ‑у m gril-bar

грінкард, ‑а m zelená karta ž

Грінпіс neskl. m Greenpeace s

грінпісів|ець, ‑ця m příslušník hnutí greenpeace

грінпісівський (заклик, переконання) hnutí greenpeace 2.p.

громадський: г. обвинувач veřejný žalobce; г-а організація občanské sdružení

громадянський: г‑е суспільство občanská společnost

група: г. компенсуючого типу (для дітей з вадами психічного та фізичного розвитку) denní stacionář m

груповух|а, ‑и ž slang. skupinový sex; (про кримінальну справу) skupinové znásilnění, znásilnění (současně) několika osobami

грязелікарня: přen. (політична) bahenní lázně, léčba bahnem

губ|а, -и ž slang. basa, loch m, kriminál m; též druh interního trestu v kriminále

гулагівський (в’язень) gulagový, z gulagu

гуманітаристик|а, ‑и ž humanitní disciplíny mn

гуманітарний (допомога, криза) humanitární

гуртівн|я, ‑і ž (про оптову базу ) velkoobchodní sklad m

гуру neskl. m guru

гусокрад, ‑а m zloděj husí

гутенберж|ити, ‑у, ‑ать ned. (свої поезії) přepisovat

ґендер, ‑у m gender v. též гендер

ґендерний (інтерпретація текстів) genderový v. též гендерний

ґеттоїзаці|я, ‑ї ž (країни) přeměna v ghetto

ґрант, ‑а m grant v. též грант

ґрін příd. neskl. zelený; ґ. карта (у США) zelená karta

ґулаґ, ‑у m gulag

ґулаґівський (умови) v gulagu; (поезія) z gulagu

давальницький (нафта) dodavatelský, od dodavatele

ДАІ (= Державна автоінспекція) dopravní policie

даішний (начальство) dopravní policie; dopravního inspektorátu

даішник, ‑а m příslušník dopravní policie

дайверський (курорт) pro sportovní potápěče

дайвінг, ‑а m sportovní potápění s

дайвер, ‑а m sportovní potápěč

дайвпосл|уги, ‑уг ž služby pro sportovní potápění

дайв‑центр, ‑у m středisko s sportovního potápění

дайджест, ‑у m (інформаційний, щотижневий) digest

дайджестно přísl. (писати) jednoduše a přehledně; jako pro digest

дайджестовий (частина часопису) typu digestu

далекобійник, ‑а m hovor. řidič dálkové přepravy, kamionář

далекорейсовий (автобус) dálkový

дальнобійник, ‑а m totéž co далекобійник

дальший: д‑і родичі vzdálení příbuzní

дав|ач, ‑ача і датник, ‑а m voj. (запальника) čidlo s

дах: д. у д. (жити) v těsném sousedství; přen. expr. (кримінальний) (nelegální) ochrana ž, krytí s ♦ в нього д. поїхав expr. luplo mu v bedně

дачник|увати, -ую, -ують ned. bez předm. chalupařit, chatařit

двигуновий (устава) motorový

двір: монетний д. mincovna ž

двоборство: sport. лижне д. severská kombinace ž

дволав|а, ‑и ž voj. dvouřad

двомисленн|я, ‑я s (тоталітарного суспільства) dvoukolejné myšlení, rozdvojená psychika ž

двоярусний: квартира з д‑им розміщенням кімнат mezonetový byt

дебільшовизаці|я, ‑ї ž debolševizace

девальвація: též přen. (духовних цінностей) devalvace, znehodnocení

девелопер, ‑а m ekon. developer, vývojový projektant

девіантний (поведінка) deviantní

девоєнізаці|я, ‑ї ž (виробництва) demilitarizace

дев’яностик|и, ‑ів m mn. devadesátníci, lidé (umělci, spisovatelé, intelektuálové ap.) z devadesátých let, činní v devadesátých letech

дегероїзац|ія, ‑ії ž (фальшивих ідолів) deheroizace

дегресі|я, ‑ї ž degrese

дегуманізаці|я, ‑ї ž (буття, суспільства) dehumanizace

дезадаптаці|я, ‑ї ž (соціальна) nepřizpůsobivost, neschopnost adaptace

дезик, ‑а m hovor. deodorant

дезінсекці|я, ‑ї ž dezinsekce

дезінтеграці|я, ‑ї ž (держави, національної свідомості) dezintegrace

дезінформаці|я, ‑ї ž dezinformace

дезінформ|увати, -ую, -ують dok. i ned. кого, кого про що, щодо чого (міністерство про валютні резерви, споживача щодо меншої шкідл ивості продуктів) dezinformovat koho

дезодоратор, ‑а m chem. dezodorační činidlo s

дезодорований (людина) navoněný deodorantem

деімперіалізаці|я, ‑ї ž (держави) deimperializace, ztráta imperiálního charakteru

деіндустріалізаці|я, ‑ї ž deindustrializace odprůmyslnění s

деканонізаці|я, ‑ї ž (культури) dekanonizace

декларація: податкова д. daňové přiznání s

деколонізаці|я, ‑ї ž (країни) dekolonizace

деколоніз|уватися, -уюся, -уються (про супердержаву) dekolonizovat se

декомпозиці|я, ‑ї ž (системи) dekompozice; též. liter.

декомпонуванн|я, ‑я s (схем) dekomponování

декомунізаці|я, ‑ї ž (парламенту, суспільства) dekomunizace, debolševizace

деконструктивізм, ‑у m dekonstruktivizmus

деконструктивіст, ‑а m dekonstruktivista

деконструктивістський (переворот) dekonstruktivistický

деконструкціонізм, ‑у m liter. dekonstrukcionismus

деконструкці|я, ‑ї ž liter. dekonstrukce

деконтамінаці|я, ‑ї ž dekontaminace

декриміналізаці|я, ‑ї ž dekriminalizace

декультизаці|я, ‑ї ž odstraňování s kultu

делікт, ‑у m delikt

делінквент, ‑а m delikvent

делімітаці|я, ‑ї ž (державних кордонів) delimitace

дельтадром, ‑у m letiště s pro deltaplány /​rogala /​závěsné kluzáky

дельтаплан, ‑а m deltaplán, rogalo s, závěsný kluzák

дельтапланеризм, ‑у m závěsné létání s 

дельтапланерист, ‑а m rogalista, letec na závěsném kluzáku

дельтапланерний (клуб) deltaplánový, rogalový, závěsného létání

дембе|ль, ‑ля m expr. (про демобілізованого) demobilizovaný voják

демблок, ‑у m (=демократичний блок) demokratický blok

деміургійний (практика) demiurgický

деміфологізаці|я, ‑ї ž demytologizace

демк|а, ‑и ž počítač. slang. demoverze

демкоаліці|я, ‑ї ž (=демократична коаліція) demokratická koalice

демоб’єднанн|я, ‑я s (=демократичне об’єднання) demokratické sdružení

демоверсі|я, ‑ї ž poč. demoverze

демодулятор, ‑а m sděl.tech. (сигналів) demodulátor

демодуляці|я, ‑ї ž sděl.tech. (супутникова, частотна) demodulace

демокрад, ‑а m expr. hanl. „zlodějský demokrat“

демократор, ‑а m hovor. iron. (про поліцейський кийок) policejní obušek -*demokratizátor

демонополізаці|я, ‑ї ž demonopolizace, odmonopolizování s

демпінговий (ціна) dumpingový

дем|сили, ‑сил ž mn. (=демократичні сили) demokratické síly

дендійний (міна на обличчі) dandyovský

денонсаці|я, ‑ї ž práv. denonsace

денситометрі|я, ‑ї ž denzitometrie, densitometrie

денуклеаризаці|я, ‑ї ž denuklearizace

департизаці|я, ‑ї ž (виборних органів) odstranění s stranického charakteru čeho

департиз|уватися, -уюся, -уються dok. bez předm. (про політичний блок) pozbýt stranického charakteru, přestat existovat jako strana

депкорпус, ‑у m (депутатський корпус) poslanecký sbor, poslanecká sněmovna ž

депресивний ekon. (регіон) postižený (ekonomickou) depresí

депресі|я, ‑ї ž ekon. deprese

державницький (сили) státotvorný

державобудуванн|я i державотворенн|я, ‑я s budování státu

державотворчий і державотворний (процес, рух, сили, традиції) státotvorný

держадміністраці|я, ‑ї ž (=державна адміністрація) státní správa

держдепартамент, ‑у m (=державний департамент) 1. (в США) státní department 2. (в Україні) státní úřad

держжитло, -а s (=державне житло) státní byt m

держзамовленн|я, ‑я s (=державне замовлення) státní objednávka ž

держкошт|и, ‑ів m mn. (=державні кошти) státní finance pomn.

держпідтримк|а, ‑и ž (=державна підтримка) (економіки) státní podpora

держсекрет|ар, ‑аря m (=державний секретар) státní tajemník

держчиновник, ‑а m (= державний чиновник) státní úředník

державотворчий (елемент) státotvorný

дерибан, ‑у m expr. (mafiánská) dělba ž území/​sfér vlivu; rozkrádání s

дерибан|ити, ‑ю, ‑ять ned. bez předm. expr. rozkrádat

дериватив, ‑у m ekon . (finanční) derivát

дерусифікаці|я, ‑ї ž (країни, репертуару театрів) derusifikace

дестабілізаці|я, ‑ї ž (сировинних держав, фінансової ситуації) destabilizace

дестабіліз|увати, -ую, -ують dok. i ned. (економіку країни) ) destabilizovat

деструкт, ‑у m publ. destruktivní síly ž mn.

деструкт|уватися, -уюся, -уються ned. podléhat destrukci /​zkáze

десуверенізаці|я, ‑ї ž (України) omezování suverenity детективщин|а, ‑и ž hanl. detektivky ž mn.

детінізаці|я, ‑ї ž (суспільства) odstranění s stínového charakteru /​stínových rysů čeho; д. економіки potírání stínové ekonomiky

дефібрилятор, ‑а m med. defibrilátor

дефолт, ‑а m počítač. default; ekon. default, platební neschopnost ž (státu), státní bankrot

джазист, ‑а m jazzista, jazzman

джакузі neskl. s jakuzzi

Джек Пот, ‑a m jackpot

джинс|и, ‑ів pomn. džíny, džínsy, texasky, rifle

джихад, ‑а m džihád

джоґґінґ, ‑у m jogging

джойстик, ‑а m sděl. tech. joystick, pákový ovladač pro hry

джус, ‑у m džus

дзвоник: свято останнього дзвоника poslední zvonění

дзен-буддизм, ‑у m nábož. zen-buddhizmus, zenový buddhizmus

дзюдо neskl. sport. džudo skl.

дзюдоїст, ‑а m; -ка, ‑и ž džudista; ‑ka

диверсифікаці|я, ‑ї ž diverzifikace

диверсифік|увати, -ую, -ують ned. i dok. (ринкові ризики) diversifikovat

дивізійник, ‑а m příslušník divize zpravidla o příslušnících divize SS Galizien

дивосплетінн|я, ‑я s (організаційне) podivný propletenec m

дигер, ‑а m průzkumník městského podzemí (tunelů apod.)

дигіталізаці|я, ‑ї ž (інформації) digitalizace

дигітальний (код) digitální

дидже|й, ‑я m diskžokej, dýdžej

дизайн, ‑у m design

дизайнер, ‑а m (про майстра-оформлювача) designér, designerista

дизайнерський (елемент) designérský; (одяг) modelový

дизпальне, -ого s (=дизельне пальне) pohonná hmota ž pro diezelové motory, motorová nafta ž

дикт|а, ‑и ž (про фанеру) dýha, překližka

дилер, ‑а m dealer

дилерський (діяльність) dealerský

дилінг, ‑у m ekon. dealing

дилінговий (компанія) dealingový; д. центр dealing (banky)

директивний: (керування) příkazový

дисбаланс, ‑у ž nevyváženost ž, disbalance, nerovnováha; кліматичний д. klimatická nerovnováha

дисбат, ‑у m voj. (=дисциплінарний батальйон ) trestní prapor

дисграфі|я, ‑ї ž dysgrafie

дисидент, ‑а m disident

дисидентк|а, ‑и ž disidentka

дисидентств|о, ‑а s disent m, disidence ž

дисидентський disidentský

дискет|а, ‑и ž disketa

дискетний (варіант, очищувач, рама) disketový

диск-жоке|й, ‑я m diskžokej

диско neskl. s disko skl.

дисковод, ‑а m počítač. disková mechanika ž

дискозал, ‑у m diskosál

дисконтинуїтет, ‑у m (в історії) diskontinuita ž

дискотек|а, ‑и ž diskotéka

дискотечний (музика) diskotékový; д‑а мода diskomóda

диско-хаус, ‑у m (про сучасний стиль популярної музики) disko house

дискурс, ‑у m diskurz

дислекці|я, ‑ї ž dyslexie; v. též легастенія

диспле|й, ‑я m displej

дистанційний: д‑е навчання distanční studium

дистанційнокерований (механізм) dálkově ovládaný

дистанціюванн|я, ‑я s (від ровесників) distancování

дистриб’ютерств|о, ‑а s distributorství , dealerství

дистрибютор, ‑а m distributor

дистрофі|я, ‑ї ž med. dystrofie

діанетик|а, ‑и ž dianetika

діапроектор, ‑а m diaprojektor

діаспор|а, ‑и ž diaspora

діаспорний (видання) v diaspoře, diaspory

дід: voj. slang. mazák

дідівщин|а, ‑и ž voj. slang. šikana kterou trpí na vojně bažanti od mazáků

ді-дже|й, ‑я m diskžokej

ді-джейський (ремікс) diskžokejský

дієвий (засіб, метод) účinný

дійств|о, ‑а s slavnostní/​oficiální akce ž

ділер, ‑а m dealer

дім: молитовний д. modlitebna ž

діоксин, -у m chem. dioxin

дітвакуватий (людина) dětinský

добросусід|ити, ‑жу, ‑ять bez předm. i з ким žít v dobrých sousedských vztazích

довгобуд, ‑у m hovor. rozestavěná stavba ž, dlouho se táhnoucí výstavba ž

довгожите|ль, ‑ля m člověk, který se dožil vysokého věku

довжанк|а, ‑и ž (глиняна) druh lidové keramické nádoby

довіра: телефoн д‑и linka důvěry

довкілл|я, ‑я ž okolní prostředí; охорона д. ochrana životního prostředí

договірний: ekon. д‑а ціна smluvní cena

доданий: ekon. д‑а вартість přidaná hodnota

додатковий: sport. д. час nastavený čas

додемісі|я, ‑ї ž peněž. (додаткова емісія; акцій) dodatečná emise

дозвіл: отримати д. на постійне проживання dostat povolení k trvalému pobytu

дозиметрист, ‑а m dozimetrista

дозиметрі|я, ‑ї ž dozimetrie

дозйомк|а, ‑и ž (частини фільму) dotáčka

дознавач, -а m (військовий) vyšetřovatel

доколумбовий (Америка) předkolumbovský

докторат, ‑а ž doktorát

документалізм, ‑у m (літератури, фільму) dokumentarizmus

документообіг, ‑у m pohyb dokumentů n. listin

доларизаці|я, ‑ї ž (економіки) dolarizace

доларизований (галузь економіки) s uskutečněnou n. fungující dolarizací

доленосний (рік, рішення) osudový

домагання: сексуальне д. sexuální harašení

домен, ‑а m počítač. doména ž

доміциляці|я, ‑ї ž peněž. (векселів) domicilování s

домогосподарств|о, ‑а s domácnost ž

домофон, ‑а m bzučák, domovní telefon, domofon

домушник, ‑а m slang. bytař, bytový zloděj

донк|а, ‑и ž (про наживку) druh rybářské návnady závažíčko s háčkem na konci

донор: med. д. органів dárce orgánů

донорський med. dárcovský; д. орган orgán od dárce

дообстеженн|я, ‑я s (медичне) dodatečné n. další vyšetření

дооснащенн|я, ‑я s dovybavení

допитувач, ‑а m ; -ка, ‑и ž práv. vyšetřovatel; ‑ka

допінг, ‑у m doping; též přen.

допінг‑тест, ‑у m dopingový test

допінговий (комісія) antidopingový

допомога: д. у зв’язку з безробіттям podpora v nezaměstnanosti ; д. на дітей příspěvek na děti

дорластан, ‑у m lycra ž (v. též еластан, лайкра)

дороговизн|а, ‑и ž drahota; (космічних систем розвідки) nákladnost

дорослішанн|я, ‑я s dospívání

доросліша|ти, ‑ю, ‑ють ned. bez předm. dospívat

досівський počítač. (редактор) dosovský, systému DOS

достав|а, ‑и ž tech., voj. (набоїв стрічкою) podávání s

доставний tech. (механізм) podávací

достойник, ‑а m hodnostář

достроковий: д‑і вибори předčasné volby

доходяг|а, ‑и m expr. (про людину) chcíplotina ž

дочірній: ekon. д‑є підприємство dceřiný podnik

дошка: sport. slang. (про сноуборд) prkno s, snowboard m

дошкер, ‑а m sport. slang. (про сноубордиста) prknař, snowboardista

дошлюбний: д‑e прізвище rodné příjmení

дощоприйм|ач, ‑ача m tech. nádrž ž na dešťovou vodu

драгдилер, ‑а m (про продавця наркотиків) drogový dealer

дражнилк|а, ‑и ž hovor. popichování s, poštívání s

драйвер, ‑а m drive, drajv, disketová mechanika ž, disketová jednotka ž

драматургес|а, ‑и ž dramaturgyně

драп, ‑у m slang. (про марихуану) konopí s, marihuana ž

драпокур, ‑а m slang. kuřák marihuany

дрескод, ‑у m dress code neskl.

дримб|а, ‑и ž hud. židovská harfa, grumle, brumle

дримба|ль, ‑ля m hud. hráč na židovskou harfu

дрібнотем“|я, ‑я s rozmělněná tématika ž

дрібнофасований (товар) v malém balení

другий: Д‑а світова hovor. druhá světová válka

дуболом, ‑а m expr. (про людину) lamželezo, valibuk

дуплекс, ‑у m tech. duplex

дуплексний (зв’язок, функція) duplexní

дурдом, ‑у m expr. cvokárna ž, cvokhauz, blázinec

дурносмак, -у m pochybný vkus, špatný vkus, pokleslý vkus

душ: зубний д. zubní tryska ž

душедряпалк|а, ‑и ž hovor. (про фільм) srdceryvná záležitost, doják m

ДЦП (= дитячий церебральний параліч) med. DMO (= dětská mozková obrna)

д’юті-фрі příd. zprav. ve spoj. д‑ф шоп duty free shop, prodejna bezcelního zboží

евакуація: (авто) odtah m (nesprávně zaparkovaného automobilu)

евергрін, ‑а m evergreen

евтаназі|я, ‑ї ž eutanazie

евтаназійний (смерть) eutanazijní

едиційний (теxніка, праця) ediční

едиці|я, ‑ї ž edice

еквалайзер, ‑а m ekvalizér

екзгибіціонізм, ‑у m exhibicionizmus

екзегетик|а, ‑и ž nábož. exegeze

екзитпол i екзитпул, ‑у m exit pool

екзистенційний (напрям, розгубленість) existenciální

еклезіальний (життя) církevní

екокатастроф|а, ‑и ž (=екологічна катастрофа) ekokatastrofa

екологізаці|я, ‑ї ž (виробництва) ekologizace

екологічний (етика, песимізм, шкода) ekologický

економетрик|а, ‑и ž ekonometrie, ekonometrika

економклас, ‑у m (=економічний клас) (у літаку) turistická třída ž; товари e‑у levné zboží s

екопроблем|а, ‑и ž (=екологічна проблема) (села) ekoproblém m

екосистем|а, ‑и ž (=екологічна система) ekosystém m

екотуризм, ‑у m (= екологічний туризм) ekoturistika ž

екотуристичний (зонування) ekoturistický

екоцид, ‑у m ekocida ž

екс- ve slož.

-віце-прем’єр (України) bývalý místopředseda vlády, bývalý vicepremiér

-голов|а, -и ž bývalý předseda m

-директор, ‑а m bývalý ředitel

-кор|оль, ‑оля m exkrál

-міністр, ‑а m exministr

-нелегал, ‑а m bývalý nelegální přistěhovalec

-президент, ‑а m exprezident

-радянський (республіки) bývalý sovětský

-Союз, ‑у m bývalý (Sovětský) Svaz

ексклюзив, ‑у m exkluziv, exkluzivní zboží s

ексклюзивний (інтерв’ю, клуб) exkluzivní

експо neskl. (виставка) expo

експортоспроможний (підприємство) schopný vyvážet zboží

екстазі i екстезі neskl. (droga) extáze

екстерналізаці|я, ‑ї ž psych. zvnějšnění s

екстерналіз|увати, -ую, -ують dok. i ned. Psych .(свої психологічні імпульси) zvnějšnit ~ zvnějšňovat

екстракорпоральний med. (запліднення) mimotělní

екстрасенс, ‑а m senzibil

екстрасенсорик|а, ‑и ž mimosmyslové vnímání s

екстремал, ‑а m sport. publ. extremál

екстрим, ‑у m extrém, extremální zážitek, extremální podmínky ž mn.

екуменізм, ‑у m círk. ekumenizmus

екуменічний (рух) ekumenický

екшн neskl. příd. (гра) akční; е.-фільм akční film

екю neskl. m i s peněž. ecu

еластан, ‑у m lycra ž (v. též дорластан, лайкра)

електор, ‑а m volič

електоральний (потенціал) volební, elektorální; e‑а база voličská základna; e‑і маси masy voličů

електорат, ‑а m elektorát

електрогри|ль, ‑ля m elektrický gril

електрокабелюванн|я, ‑я s vedení /​pokládání elektrických kabelů

електронізаці|я, ‑ї ž (виробництва) elektronizace

електрокавомлин|ок, ‑ка m elektrický kávomlýnek, elektrický mlýnek na kávu

електрокардіостимулятор, ‑а m med. elektrokardiostimulátor

електронізаці|я, ‑ї ž (виробництва) elektronizace

електронний: е‑а подоба твору elektronická n. počítačová varianta /​verze díla

електрообігрів, ‑у m elektrické vytápění s

елітклас, ‑у m zprav. ve spoj. товар ‑у elitní zboží, zboží nejvyšší kvality

емблематик|а, ‑и ž emblematika

е‑мейл, ‑а m počítač. e‑mail

емерджентний (розвиток, феномен; теорія) emergentní

емерджентн|ість, ‑ості ž biol., filoz. emergence

емітент, ‑а m emitent

ендопротез, ‑а m med. (голівки стенгової кістки, колінного суглобу) endoprotéza ž

енергоємн|ість, ‑ості ž (виробництва) energetická náročnost

енергозбереженн|я, ‑я s úspora ž energie

енергозатратн|ість, ‑ості ž spotřeba energie

енергокриз|а, ‑и ž energetická krize

енергомістк|ість, ‑ості ž (виробництва) energetická náročnost

енергонос|ій, ‑ія m nosič energie

енергоносн|ість, ‑ості ž (людини) schopnost být zdrojem energie

енергорин|ок, ‑ку m energetický trh

енерготрейдер, ‑а m obchodník s energií

енлонавт, ‑а m ufon

енотерапі|я, ‑ї ž enoterapie

ентомофаг, ‑а m biol. entomofág

енцефалопаті|я, ‑ї ž med., vet.: губковидна енцефалопатія великої рогатої худоби bovinní spongiformní encefalopatie nemoc šílených krav

епатаж, ‑у m skandální /​šokující chování s

епат|увати, -ую, -ують ned. i dok. кого чим šokovat

епідемвогнищ|е, ‑а s (= вогнище епідемії) ohnisko nákazy

епілятор, ‑а m epilátor

е‑пошт|а, ‑и ž elektronická pošta

ергономічний (клавіатура комп’ютера) ergonomický

ерзац‑держав|а, ‑и ž hanl. pseudostát m, náhražkový stát m

есбеушник, ‑а m hovor. příslušník SBU (Služba bezpečnosti Ukrajiny – analogická policii ČR ), policajt

есбіст, ‑а m hovor. příslušník SBU (Služba bezpečnosti Ukrajiny – analogická policii ČR ), policajt

есемеск|а, ‑и ž esemeska

есенде, еСеНДе neskl. (=Союз Незалежних Держав) Společenství nezávislých států, SNS

есересері|я, ‑ї ž expr. (Sovětský) Svaz m

есеюх|а, ‑и ž expr. esej m

ескортн|ий: e‑і послуги eskortní servis

етатистський (переконання) etatistický

етачмент, ‑у m infor. attachment

етноджаз, ‑у m hud. etnojazz

етнобутт|я, -я s publ. etnické bytí, existence ž etnosu

етнос, ‑у m etnikum s

етноцид, ‑у m etnocida ž, kulturní genocida ž

ефект: парниковий е. skleníkový efekt; е. бумерангу bumerangový efekt

ефір: прямий е. živé vysílání s, přímý přenos; вийти в е. zahájit vysílání

євразі|єць, ‑йця m eurazijec, přívrženec eurazijství

євразійств|о, ‑а s euroazijství

євро neskl. s euro

євро … první část složených slov s významem evropský (v integrované Evropě)

-американський (культура, стандарт) euroamerický

-атлантичн|ий (спільнота) euroatlantický; e‑а інтеграція України integrace Ukrajiny do euroatlantických struktur

-баченн|я, ‑я s Eurovize ž

-бюрократ|и, ‑ів m mn. eurobyrokraté

-дистанці|я, ‑ї ž evropská vzdálenost

-долар|и, ‑ів m mn. eurodolary

-еліт|а, ‑и ž elita evropské úrovně

-житл|о, -а s bydlení na evropské úrovni

-журналіст, ‑а m eurožurnalista, euronovinář

-заморочк|а, ‑и ž eurovýmysl m

-заробіт|ок, ‑ку m výdělek evropské úrovně

-інтеграці|я, ‑ії m (України) evropská integrace

-інтеграційний (процес) eurointegrační; podporující integraci do evropských administrativních struktur

-комісі|я, ‑ї ž Evropská komise

-контро|ль, ‑лю m kontrola EU

-континент, ‑у m kontinent sjednocené Evropy

-кубковий sport. (арена) evropského poháru

-кухн|я, ‑і ž eurokuchyně; též přen.

-облігаці|я, ‑ї ž euroobligace

-оздобленн|я, ‑я s (будинків) estetické ztvárnění v evropském stylu

-парасол|я, ‑і ž přen. eurodeštník

-парламент, ‑у m evropský parlament

-піддон, ‑а m europaleta ž

-ремонт, ‑у m (помешкання) rekonstrukce podle evropských standardů; přen. obnova ž Evropy

-рин|ок, ‑ку m eurotrh, evropský trh

-сезон, ‑у m evropská sezóna ž

-скептик, ‑а m euroskeptik

-стандарт, ‑у m eurostandard

-столиц|я, ‑і ž hlavní město Evropy

-стратегічний (угоди) týkající se evropské strategie

-цинік, ‑а m eurocynik

європоцентризм, ‑у m evropocentrizmus

Євросоюз, ‑у m (=Європейський Союз) Evropská unie ž

єговіст, ‑а m jehovista

єговістський jehovistický

єдин|ак, ‑aка i єдин|ець, ‑ця m záp. jedináček

єдиноконтинентальний (з Європою держава) existující na stejném kontinentu

ємен|ець, ‑ця m Jemenec

єменський jemenský

єті neskl.m. yetti

жабник, ‑а m (для маленьких купальників) brouzdaliště s

жандармізаці|я, ‑ї ž (країни) přeměna v policejní stát

жарівк|а, ‑и ž (у лампі) žárovka

живо: на ж. (передавати по телевізору) živě, live

живопохований (автор) za živa pohřbený n. pochovaný

живопохованн|я, ‑я s pohřbení za živa

животливий (організм) životaschopný

животлив|ість, ‑ості ž životaschopnost

жигал|о, ‑а m gigolo

життєбутт|я, -я (людське) život m, existence ž

жінкобояз|нь, ‑ні ž med. gynofobie

жлоб, ‑а m expr. tupý svalovec n. vazoun, gorila

жлобознавств|о, ‑а ž iron. nauka n. vědomosti o tupém svalovectví

жлобств|о, ‑а s expr. vazounská tupost ž, primitivizmus m

жовтий (газета) bulvární , „žlutý“

жорсткуват|ість, ‑ості ž (jistá) drsnost

жуйка: (про жувальну гумку) žvýkačka

журфак, ‑у (=журналістичний факультет, факультет журналістики) fakulta ž žurnalistiky

за – předpona s významem „přespříliš”, např. заорганізованість (шкільного життя), заформалізованість (прийомів), засоціологізованість (культури), зафунгіциджений (технології), замудрий (спосіб); srov. čes. pře-

забембаний expr. (країна) uťápnutý, ušlápnutý, zakřiknutý

забити: з. до смерті камінням кого ukamenovat

забігайлівк|а, ‑и ž hovor. bistro s, bufet m

заборона: заборона на що zákaz čeho; дія з‑и platnost zákazu

забюрократизован|ість, ‑ості ž (книговидавництва) přebujelá byrokratičnost

завантаж|увати: infor. (дані) ukládat

заврожа|їтися neos. ‑їться, ‑яться dok. (про кукурудзу) přinést bohatou úrodu

загад|ити, ‑жу, ‑ять dok. (під’їзд – про собак) zaneřádit, znečistit

загарант|увати, -ую, -ують dok. (закінчення процесу) garantovat ned. i dok., dát garanci čeho;

загашник, ‑а m (в бібліотеці) speciální fond, rezerva ž

загін: з. швидкого реагування jednotka ž rychlého nasazení

заглох|нути, ‑ну, ‑нуть dok. bez předm. (про ініціативу) odeznít, ustat, vyhasnout

загоризонтний (цілеспрямування) na neviditelné cíle při střelbě raketami apod.

загороджувальний: ekon. з‑е мито ochranné clo

задемонстр|увати, -ую, -ують dok. (занепад україномовної літератури) demonstrovat, názorně předvést;

задію|ватися, ‑юся, ‑ються ned. до чого (про громадськість) zapojovat se; (про оперативних працівників) být nasazován

задіян|ість, ‑ості ž (у проекті) účast na čem

заді|яти, ‑ю, ‑ють dok. (дівчину у секс‑бізнесі) zapojit koho do čeho, využít koho v čem • počítač. (текст) vybrat

задрібний (про проблему) příliš bezvýznamný

заекранн|я, ‑я s zákulisí za obrazovkou svět m za obrazovkou

заєдист, ‑а m publ. příslušník politického bloku “За єдину Україну”

зазнимк|увати, -ую, -ують dok. (урагани) pořídit snímky čeho, pořídit fotodokumentaci čeho

зазубренн|я, ‑я s hovor. učení nazpaměť, biflování

заідеологізований (дослідник) příliš zatížený ideologií

заісн|увати, -ую, -ують dok. (про консульство) vzniknout

зайнятість: державна служба з‑і úřad práce

закадровий (голос) na pozadí záběru (filmového, televizního)

заквацяний hovor. (комбінезон) zapatlaný, zakecaný

закомфор|титись, ‑чусь, ‑тяться dok. expr. bez předm. komfortně se zařídit

законослухняний (лад) který ctí zákony, poslušný zákonů, zachovávající zákony

законотворч|ість, ‑ості ž tvorba zákonů

законфліктований (сесія Верховної Ради) přetížený konflikty

закордонпаспорт, ‑у m (cestovní) pas

закраймежж|я, ‑я s (правове) zvůle ž, chaos m

закреп|а, ‑и ž zácpa

закрутк|а, ‑и ž hovor. zavařovačka se šroubovacím uzávěrem

закумарений expr. nadrogovaný, zkouřený, zfetovaný

закумар|итися, -юся, ‑яться dok. expr. nadrogovat se, zkouřit se, zfetovat se

залітературений (песимізм) pramenící z literatury; přesycený literaturou

замазученн|я, ‑я s (ґрунту) kontaminace ž mazutem

замешкан|ість, ‑ості ž (про місце проживання) (trvalé) bydliště s

замизканий expr. (сорочка) ušmudlaný, umolousaný

замовний: з‑е вбивство vražda na objednávku

зам|очити, ‑очу, -очать dok. expr. кого sejmout, odkráglovat

занудств|о, ‑а s (про музичний твір) nudná věc ž

занют|увати, -ую, -ують ned. що ( бляхи) snýtovat

западен|ець, ‑ця m zprav. hanl. člověk ze západní Ukrajiny

запам’ятовчий počítač. (матриця) paměťový

заполітизований (конфлікт) příliš zpolitizovaný

заправк|а, ‑и ž hovor. benzínka, benzínová stanice

запчастин|а, ‑и ž (=запасна частина) náhradní díl m

зарадиквартирний (шлюб) fingovaný za účelem získání bytu

засипк|а, ‑и ž hovor. ve spoj. на з‑у (екзамен) na propadnutí, samý chyták

засвітитися: slang. з. у ментів upozornit na sebe policii

засвітк|а, ‑и ž publ.slang. (опозиціонерів у масмедіах) propírání s

застілля: (про гостювання в кого) návštěva ž

заст|опити, ‑оплю, -оплять dok. hovor. (автомашину – про стопщика) stopnout

застоплю|вати, ‑ю, ‑ють ned. hovor. (машину – про стопщика) stopovat

застрик, ‑у m voj. (зупинювальний, наведений – про укол) bod, bodnutí s

затоварений (сім’я) mající hojnost spotřebního zboží

затребуван|ість, ‑ості ž (нового закону) naléhavá potřeba

затутука|ти, ‑ю, ‑ють dok. bez předm. (про телефонний автомат) zatutat, zapípat

затямний počítač. (пристрій) paměťový

захист: з. навколишнього середовища ochrana životního prostředí

зациклений (інформаційний простір) zacyklený, uzavřený sám v sobě

зациклен|ість, ‑ості ž (мислення) *zacyklenost

зацикл|итися, neos. -иться, ‑яться dok. (на чому – про психіку) zacyklit se, pohybovat se v bludném kruhu

зачистка: (території від ворогів) očišťování s

зашкал|ити, -ю, -ять, dok. překročit rozsah stupnice; přen. dosáhnout nečekaných/​nebývalých rozměrů

зашлакован|ість, ‑ості ž (організму) zatížení s n. zaneřádění s (nahromaděním nestrávených zbytků potravy a škodlivých látek)

зашлакову|вати, ‑ю, ‑ють ned. (організм їжею) zatěžovat, přetěžovat

збараніз|увати, -ую, -ують dok. expr. (населення) proměnit ve stádo ovcí

збіднений: з. уран ochuzený uran

збій: давати з. mít poruchy

збір: страховий з. pojistné s

збірн|як, ‑яка m tech. kolektor, sběrač

звалювальник, ‑а m zprav. ve spoj. з. лісу dřevorubec

зварга|нити, ‑ню, ‑нять dok. expr. (сольний концерт) sesmolit, pracně sestavit, slepit, sklížit

звернення: депутатське з. poslanecká interpelace ž

зверхник, ‑а m (про керівника) vedoucí

зволожуючий: з. крем hydratační krém

звуковидобуванн|я, ‑я s iron. dobývání zvuků, tvoření zvuků

згладжувач, ‑а m ve spoj. з. кутів člověk, otupující ostří konfliktů

здегероїз|увати, -ую, -ують dok. (постать) deheroizovat dok. i ned.

здемократі|ти, ‑ю, ‑ють dok. publ. (про країну) stát se demokratičtější, nabýt demokratických rysů

здибанк|а, ‑и ž schůzka, setkání s

здинаміз|уватися, neos. -ується, -уються (про час) zdynamizovat se

здобутливий výtěžný

зек, ‑а m slang. mukl

зеківський slang. (оточення) muklovský; kriminálnický

зелений: з. патруль hlídka zelených

зелен|і, ‑их mn. 1. expr. dolary, doláče 2. polit. ( про партію ) zelení

зеленк|а, ‑и ž hovor. antiseptická mast zelené barvy

зелентур, ‑у m hovor. (зелений туризм) zelená turistika ž, agroturistika ž

зельц, ‑ю m (м’ясний) huspenina ž, rosol, sulc ob.

землетрусно-нищівний (події) ničivý jako zemětřesení

зеппінг, ‑у m počítač. slang. zazipování s

зернотрейдер, ‑а m obchodník s obilím

зечк|а, ‑и ž slang. muklyně

зипергейт, ‑а m Monicagate aféra Billa Clintona

зіміт|увати, -ую, -ують dok. (пожежу) imitovat dok. i ned.

зіндивідуалізован|ість, -ості ž (поезії) individualizovanost

зірвати: з. Джек Пот rozbít jackpot

зірковий v. війна

зістріл, ‑у m і зістріленн|я, ‑я s voj. (літака) sestřelení s

зіщуплений (зерно) scvrklý; též přen.

зкнижненн|я, ‑я s (літератури) posílení knižního charakteru čeho

зламник, ‑а m počítač. nabourávač, hacker (v. též хакер)

зливний: з. бачок splachovací nádrž

злонос|ій, ‑ія m nositel zla

злочинність: організована з. organizovaný zločin m

злюмпенізований (частина суспільства) zlumpačilý

злют|ок, ‑ка m (=злютоване місце) spáj, spoj, místo s spájení

змаг, ‑у m publ. (за демократію) usilování s o co

змагальн|ість, ‑ості ž soutěživost

змаразмілий publ. (держава) zchátralý, propadlý marazmu

ЗМОП, ‑у m (= загін міліції особливого призначення) zvláštní útvar n. jednotka ž

змопів|ець, ‑ця m příslušník zvláštního útvaru n. zvláštní jednotky

знебарвні|ти, ‑ю, ‑ють dok. (про літературний твір) stát se bezbarvým, vyblednout

знеземлений (тубілець) zbavený půdy

знекомпетентніша|ти, ‑ю, ‑ють dok. bez předm. publ. (про посадовця) stát se méně kompetentní, z tratit kompetence

знекоріненн|я, ‑я s (людини) vykořenění , vykořeněnost ž

знеструм|ити, ‑лю, ‑лять dok. (села – про дощі) přerušit dodávku elektrického proudu kam

знеструмлений (село після бурі) bez (elektrického) proudu; залишитися з‑им zůstat bez proudu

знижений: med. з. імунний статус imunodeficit

зникомий (час) uplývající, mizící

зняти: з. санкції з кого zrušit sankce proti komu

зомбі neskl. m zombie

зомбуванн|я, ‑я s (владою населення) zombifikace ž

зомб|увати, -ую, -ують ned. кого , кого чим měnit v zombie, proměňovat v zombie, zombifikovat

зона: з. відчуження (чорнобильська) bezpečnostní zóna vysídlená; slang. lapák m, loch m

зонг, ‑у m (авторський) song

зонговий (номер) songový

зооготе|ль, ‑лю m zoohotel, hotel pro zvířata, zvířecí hotel

зрадяніз|увати, -ую, -ують dok. (частину Європи) *posovětštit, zavést sovětský režim kde